1. Sự phát triển của bé 1 tuổi

- Về khả năng giao tiếp, bé bắt đầu học cách chỉ đồ vật. Cột mốc này rất quan trọng cho bé chưa biết nói và nó cũng được thể hiện trong lúc đọc sách với ba mẹ. 1 nghiên cứu đã chỉ ra rằng bé dùng tay chỉ để thu hút sự chú ý của người lớn. Khi mẹ tỏ ra phấn khích lúc bé chỉ tay, mẹ đã gửi tín hiệu cho cục cưng rằng bé đang được yêu thương và rất quan trọng với mẹ.

- Khi được 12 tháng, bé cũng dần học được kĩ năng đi đứng và mở ra thời kì chạy bở hơi tai theo con của ba mẹ. Thường thường, bé bắt đầu chập chững đi bước đầu tiên giữa tháng thứ 11 và 14 nhưng ba mẹ cũng đừng lo khi bé đi trễ hơn, đến 18 tháng vẫn chưa sao.

- Cỡ tuổi này rất hiếu động nên ba mẹ cũng phải dùng mẹo để khuyến khích con đọc sách chung với mình. Mình sẽ giúp ba mẹ trong phần sau.

- Ngoài ra, ba mẹ hãy tìm hiểu thêm các cột mốc phát triển của bé 1 tuổi ở trang này để biết được các hoạt động cần thiết cho trẻ.

- Theo nghiên cứu của báo Pediatrics, các bé 6 tháng tuổi khi được cho đọc sách sẽ tăng tới 40% khả năng tiếp thu từ vựng (receptive vocabulary) từ 6 tháng cho đến 1 tuổi rưỡi, so với 16% ở trẻ 6 tháng tuổi không được cho đọc sách.

2. Cách chọn sách cho bé 1 tuổi

- Mình chắt lọc những tiêu chí này từ các nguồn ở cuối bài. Chúng đi đôi với sự phát triển của bé 1 tuổi đã được nêu bên trên đó ạ.

• Hình to và bắt mắt, màu sắc rực rỡ

• Hình có gương mặt em bé, các đồ vật quen thuộc với bé, thú nuôi, nhân vật đang hoạt động

- Các cục cưng nhà mình vẫn chưa biết đọc nên hình ảnh vẫn là thứ bắt mắt các bé nhất, đúng không các mẹ? Các bé 1 tuổi bắt đầu biết lạ và cảm thấy gần gũi hơn với những hình ảnh của các em bé khác. Dù sao thì các nét mặt của em bé dù lạ thì vẫn nhiều điểm giống nhau hơn so với các nét của người lớn, ví dụ như chiều cao, hình dáng mũi nhỏ nhỏ xinh xinh.

• Sách lift-the-flap có chỗ đóng mở, chất liệu khác nhau

Bên cạnh việc cho bé khám phá các chất liệu, bé có thể học cách cảm nhận và phân biệt các chất liệu khác nhau. Hơn nữa, đây cũng là 1 dịp tốt để bé tiếp thu vốn tính từ, như mềm mại, cứng, sần sùi, gồ ghề.

• Cốt truyện đơn giản mà bé có thể liên hệ được, như em bé ăn, mẹ cho bé bú, chải tóc cho bé, đi chơi cùng với ba mẹ, hoạt động của cả nhà với nhau

Sách cho bé 1 tuổi nên có những hình vẽ quen thuộc hàng ngày để bé có thể dễ dàng liên hệ và không cần từ ngữ để hiểu được nội dung sách

• 1-3 câu ngắn trên 1 trang

Mẹ hãy đọc bài này để hiểu tầm quan trọng của việc cho bé nghe sách với cấu trúc lặp lại và câu ngắn gọn, đơn giản nhé. Những cuốn sách cho bé 1 tuổi như thế giúp bé phát triển vốn từ và khiến bé thích thú.

• Sách dày và cứng (board book). Giấy mỏng hơn cũng được nếu có tráng 1 lớp nhựa. Ba mẹ cần hỏi nhà sản xuất xem có sử dụng nhựa phthalates, PVC hay BPA không nhe.

- Chọn sách cho bé 1 tuổi với giấy cứng để bé thoải mái khám phá sách. Vận động ngón tay của các bé 1 tuổi vẫn chưa khéo léo nên dễ làm rách giấy. Vậy nên, ba mẹ không phải lo tốn tiền mua sách mới hoài khi cho bé quậy hết cỡ với sách. Ngoài ra, ba mẹ có thể tiếp tục đọc tiếp cuốn sách mua cho bé 1 tuổi khi bé lớn lên. Mỗi độ tuổi sẽ có cách tương tác sách khác nhau đó ba mẹ.

3. Cách đọc sách cho bé 1 tuổi:

Điều trước hết là trong nhà mình nên có 1 góc đọc sách cho bé thật yên tĩnh, đồ chơi cất gọn gàng để con không bị phân tâm. Ba mẹ có thể cùng ngồi trên ghế đọc sách ehon cho bé hay nằm lăn ra sàn cũng không sao. Làm sao cho trẻ cảm thấy thoải mái với việc đọc sách là được. Đây là 1 trong nhiều cách để rèn thói quen đọc sách cho bé.

o Trẻ 12 tháng tuổi đến 18 tháng tuổi:

- Như mình đã đề cập ở trên, ba mẹ cho con đọc các sách có từ 1-3 câu ngắn trên 1 trang. Mẹ càng diễn lố bao nhiêu thì cục cưng càng khoái chí bấy nhiêu.

Ví dụ cả nhà xem tới hình con bò, mẹ bèn kêu “Con bò kêu sao hả Bơ? (chờ 1 tí rồi trả lời) Con bò kêu Ùmm bòooo..Ùmm bòo” và làm mặt càng hề con càng cười nắc nẻ. Lâu dần, con có thể bắt chước mẹ kêu “Ùmmm bòoo” luôn đó. Lúc đó 2 mẹ con tha hồ cười bò lăn luôn nha.

- Trẻ ở thời điểm này rất tò mò về thế giới xung quanh và cơ thể của mình. Ba mẹ hãy tạo điều kiện để con tương tác với mình bằng các câu hỏi như “Bơ ơi, con có thấy con nhím đâu hông? Ủa? Con nhím đâu rồi?”, “Bơ ơi, bụng của con đâu rồi? Chân của ba đâu rồi?”. Rồi hỏi bé chỉ vào vật hay bộ phận cơ thể ngoài đời thật. Đối với sách miêu tả hành động, mẹ cùng con chỉ vào sách rồi biểu diễn hành động ngoài đời, “Cậu bé này cười gì vui thế ha con? Nhìn bạn cười kìaa ha ha ha”

- Nếu bé vẫn chưa biết thì ba mẹ đừng buồn, hãy kiên nhẫn chỉ cho con và đọc đi đọc lại 1 cuốn sách ưa thích của bé. Sách càng có nhiều câu vần với nhau, cấu trúc lặp lại thì càng tốt cho bé.

- Mẹ giúp con lật sách và chú ý đến từng âm thanh con phát ra. Khi con tỏ ra hứng thú với 1 bức hình, chỉ vào và ê a cái gì đó, mẹ hãy lặp lại âm thanh của con rồi diễn tả bức hình đó.

o Trẻ 18 tháng tuổi đến 24 tháng tuổi:

- Độ tuổi này hiếu động khỏi phải nói. Trẻ có thể ngồi yên được vài phút là mừng lắm luôn. Vậy nên mẹ đừng cảm thấy bực tức khi con không chịu ngồi 1 chỗ đọc sách nhé.

- Thay vào đó, mẹ hãy đọc những cuốn phản ánh hành động của bé ngoài đời. Sau đó, liên kết hoạt động đó với năng lượng của bé. Ví dụ như, hỏi con nhảy như con ếch trong truyện hay bò như con chó.

- Mẹ cứ tiếp tục đọc và để bé thoải mái chạy nhảy vì có những bé tiếp thu nhanh hơn khi hoạt động. Mẹ cũng có thể cùng con chơi đùa rồi quay lại đọc sách tiếp. Đừng nên ép trẻ vì sẽ tạo cảm giác tiêu cực với việc đọc sách.

- Mẹ khuyến khích bé tập nói trong lúc đọc sách bằng cách dừng câu có chủ đích. Ví dụ như Ehon Ai ở sau lưng bạn thế, mẹ đọc câu “Phía sau bạn cừu là ai thế nhỉ?” dừng 1 tí, gỉa vờ quên hoặc đặt câu hỏi gợi mở “Bi có biết bạn nào không con?”, “Bạn bờ, bờ gì đó, mẹ quên mất rồi? Con gì bắt đầu bằng chữ bờ nhỉ?”, “Bạn gì kêu ùmm bòo ùmm bòo” để bé có thể phát âm “Bò” khi đã quen với truyện. Nếu bé vẫn còn nhỏ và mới đọc thì mẹ có thể đọc tiếp và trả lời luôn “Ồ, là bạn bòoo. Bạn bò kêu ùm bòoo. Bạn bò có lông màu đen và màu xám. Có cái sừng màu vàng nè” (vừa nói vừa chỉ vào từng bộ phận.

- 1 mẹo để bé hào hứng hơn với việc đọc sách là mẹ hãy lặp lại từ ngữ khi có cơ hội. Ví dụ, khi nói đến hình con cá có nhiều đốm vàng, mẹ hãy chỉ vào hình và nói giọng cười giỡn “Đốm, đốm, đốm” rồi “Cá, cá, cá, cá”.

- Hơn nữa, khi đọc sách cho bé 2 tuổi hay gần 2 tuổi, mẹ gìanh thời gian thảo luận với con về những gì xảy ra trong hình và liên tục đặt câu hỏi cho con “Cái tay em bé đâu rồi nhỉ? Ủa,em bé giấu cái tay ở đâu rồi?”

- Sự tương tác giữa ba mẹ và bé giúp xây dựng kĩ năng suy nghĩ và ngôn ngữ cho bé cưng nhà mình đó.